Ο καρκίνος θυρεοειδούς στην Κύπρο: πρόσφατα δεδομένα
Ο καρκίνος θυρεοειδούς εμφανίζει μία διαρκώς αυξανόμενη επίπτωση (συχνότητα) παγκοσμίως και έχει φτάσει πλέον στις Ηνωμένες Πολιτείες να θεωρείται ο πλέον ταχέως αυξανόμενος σε επίπτωση καρκίνος.
Η συχνότητα του έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί τα τελευταία 30 χρόνια και οι εκτιμήσεις για το 2021 ανεβάζουν τον αριθμό των νέων περιστατικών καρκίνου θυρεοειδούς σε 44280 περιστατικά, με την συντριπτική πλειοψηφία αυτών να αφορούν καλώς διαφοροποιημένο καρκίνο (θηλώδες και θυλακιώδες καρκίνωμα). Η σχετικά αργή εξέλιξη της νόσου σε συνδυασμό με την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία έχουν ως αποτέλεσμα τα πολύ χαμηλά ποσοστά θνητότητας ~ 0,4% και τα εξαιρετικά ποσοστά 5ετούς επιβίωσης 98-99%.
Υπάρχει υπεροχή στην εμφάνιση στις γυναίκες με την αναλογία να βρίσκεται περίπου στο 3:1 και αποτελεί την 5η σε συχνότητα κακοήθεια στις γυναίκες στις Η.Π.Α και την 7η στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ποια είναι η κατάσταση στην Κύπρο;
Σύμφωνα με στοιχεία από το Αρχείο Καρκίνου Κύπρου, του Υπουργείου Υγείας, αλλά και πρόσφατα δημοσιευμένη μελέτη που αφορά τον παιδιατρικό και εφηβικό πληθυσμό της χώρας, τα δεδομένα είναι παρόμοια και στην Κύπρο.
Αναλυτικότερα, κατά την πενταετία 2014-2018 διαγνώστηκαν 345 περιστατικά (3,7% συνολικών περιστατικών καρκίνων) καρκίνου θυρεοειδούς σε άνδρες και 1399 περιστατικά (15,4% του συνόλου) καρκίνου θυρεοειδούς σε γυναίκες.
Οι αριθμοί αυτοί κατατάσσουν τον καρκίνο θυρεοειδούς σε 6η συχνότερη αιτία καρκίνου στους άνδρες και 2η συχνότερη αιτία καρκίνου (μετά τον καρκίνο μαστού) στις γυναίκες.
Για το 2020 τα στοιχεία από την Ευρωπαϊκή επιτροπή και συγκεκριμένα από το ECIS (European Cancer Information System) έχουν αρκετό ενδιαφέρον. Σε αυτά αναφέρουν 290 νέα περιστατικά καρκίνου θυρεοειδούς (61 άνδρες και 239 γυναίκες) στην Κύπρο για το 2020
με την επίπτωση (συχνότητα) της νόσου όμως να είναι η υψηλότερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), και από τις υψηλότερες παγκοσμίως, με 38,4 περιστατικά/100000 κατοίκους για τις γυναίκες και 10,1 περιστατικά/100000 κατοίκους για τους άνδρες, όταν ο μέσος όρος της ΕΕ είναι στα 18,9 και 6,2 περιστατικά/ 100000 κατοίκους αντίστοιχα.
Από την άλλη μεριά, η θνητότητα από καρκίνο θυρεοειδούς εξακολουθεί να παραμένει πολύ χαμηλή αγγίζοντας το 0,9% με τον μ.ο. στην Ευρώπη να βρίσκεται στο 0,8%.
Αύξηση περιστατικών
Η αύξηση αυτή της νόσου φαίνεται να είναι πραγματική και δεν οφείλεται απλά σε υπερδιάγνωση υποκλινικών (μικρών) κακοηθειών λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης, καθώς σύμφωνα με στοιχεία από το Αρχείο Καρκίνου Κύπρου υπάρχει αύξηση τόσο στα περιστατικά με εντοπισμένη νόσο, όσο και σε αυτά με μεταστατική νόσο.
Μία ενδιαφέρουσα μελέτη
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Cancer Epidemiology το περασμένο καλοκαίρι από τον κ. Λοίζο Λοϊζου, Κλινικό Καθηγητή Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας και Διευθυντή Παιδογκολογικής – Παιδοαιματολογικής Κλινικής Νοσοκομείου Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ στη Λευκωσία. Η εξαιρετική αυτή μελέτη αφορά τον καρκίνο θυρεοειδούς στον παιδιατρικό και εφηβικό (έως 19 ετών) πληθυσμό της Κύπρου κατά την 20ετία 1998-2017.
Μερικά από τα κύρια συμπεράσματα της μελέτης είναι:
- Η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου θυρεοειδούς στον πληθυσμό αυτό κατά την 20ετία αυτή είναι από τις υψηλότερες στον κόσμο.
- Η συνεχής αύξηση παρατηρείται σε εφήβους 15-19 ετών
- Κάθε χρόνο παρατηρείται αύξηση του αριθμού νέων περιστατικών
- Τετραπλάσια αύξηση των μεταστατικών καρκίνων κατά τη δεκαετία 2008-2017 σε σχέση με τη δεκαετία 1998-2007
- Ο καρκίνος θυρεοειδούς αποτελεί το 10% όλων των καρκίνων σε παιδιά 0-19 ετών στην Κύπρο, σημαντικά διαφορετικό σε σχέση με άλλες χώρες (0,5%-3%)
- Παρά την τετραπλάσια αύξηση των μεταστατικών καρκίνων η επιβίωση είναι 100% στην Κύπρο.
- Η αύξηση των μεταστατικών περιπτώσεων δείχνει ότι η αυξητική τάση, που παρατηρείται, οφείλεται σε μια πραγματική αύξηση της καρκινογένεσης στον θυρεοειδή παρά σε μια φαινομενική αύξηση των περιπτώσεων, λόγω υπερδιάγνωσης περιπτώσεων, με μικρά, ακίνδυνα ογκίδια του θυρεοειδούς (μικρά θηλώδη καρκινώματα).
Συμπέρασμα
Όπως γίνεται σαφές και από αυτή τη μελέτη θα πρέπει πλέον να στραφούμε προς την αναζήτηση των αιτιών της αύξησης αυτής. Η αιτιολογία δεν είναι απολύτως ξεκάθαρη παρά το ότι έχουν ενοχοποιηθεί αρκετοί παράγοντες όπως η ακτινοβολία (ακτινοθεραπεία, αξονική τομογραφία), τα πυρηνικά ατυχήματα, η πρόσληψη ραδιενεργών ουσιών με την τροφή, αυτοάνοσες θυρεοειδίτιδες (Hashimoto, Graves), ανεπάρκεια Ιωδίου στην τροφή, η παχυσαρκία ή η κληρονομικότητα.
Σημαντικότερο ρόλο σε όλη αυτή την πραγματικότητα παίζει βεβαίως η πρόληψη και η έγκαιρη αντιμετώπιση. Ο καρκίνος θυρεοειδούς, στην πλειονότητα των περιπτώσεων, θεωρείται μία πλήρως ιάσιμη πάθηση, εφόσον διαγνωστεί εγκαίρως και εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπεία.
ΠΗΓΕΣ
-
Αρχείο Καρκίνου Κύπρου, Υπουργείο Υγείας
-
Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ECIS (European Cancer Information System)
-
Loizos Loizou, Anna Demetriou, Friederike Erdmann, Arndt Borkhardt, Triantafyllia Brozou, Linda Sharp, Richard McNally, Increasing incidence and survival of paediatric and adolescent thyroid cancer in Cyprus 1998–2017: A population-based study from the Cyprus Pediatric Oncology Registry, Cancer Epidemiology, Volume 74, 2021, 101979, ISSN 1877-7821, https://doi.org/10.1016/j.canep.2021.101979
-
National Cancer Institute, Surveillance, Epidemiology and End Results Program (SEER), USA https://seer.cancer.gov/statfacts/html/thyro.html