Οι όζοι είναι περιοχές με μη φυσιολογική (καλοήθη ή κακοήθη) ανάπτυξη κυττάρων, τα οποία σχηματίζουν μάζα ή μάζες μέσα στον θυρεοειδή. Μελέτες αναφέρουν πως 1 στους 3 ανθρώπους στον κόσμο έχουν όζους στον θυρεοειδή αδένα που μπορούν να φανούν σε υπερηχογράφημα. Οι όζοι στον θυρεοειδή εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες.

Υπάρχουν «θερμοί» και «ψυχροί» όζοι θυρεοειδούς και οι όροι αυτοί χρησιμοποιούνται για να χαρακτηρίσουν τους όζους στο σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς. Ένας «ψυχρός» όζος στο σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς δεν «φωτίζει», δηλαδή δεν παράγει ορμόνες, ενώ ένας «θερμός» όζος «φωτίζει» έντονα στο σπινθηρογράφημα και θεωρείται ότι υπερπαράγει ορμόνες (π.χ. τοξικό αδένωμα). Η παλαιότερη άποψη ότι ένας «ψυχρός» όζος είναι κακοήθης δεν είναι απόλυτα σωστή αφού ξέρουμε πλέον ότι τα χαρακτηριστικά του όζου στο υπερηχογράφημα είναι κυρίως εκείνα που μας κατευθύνουν προς τη σωστή διάγνωση.

Η πλειοψηφία των όζων στο θυρεοειδή αδένα δεν προκαλούν συμπτώματα και ανακαλύπτονται σε κάποιο τυχαίο έλεγχο (π.χ. triplex καρωτίδων). Αν οι όζοι είναι πολλοί ή αυξημένου μεγέθους τότε μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως δυσκολία στην κατάποση ή στην αναπνοή. Αν το σύμπτωμα είναι βραχνάδα τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότατα ο όζος να είναι κακοήθης και να προκαλεί τη βραχνάδα λόγω πίεσης στο παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο, που είναι υπεύθυνο για την κινητικότητα των φωνητικών χορδών.  Ο πόνος δεν εμφανίζεται συχνά, αλλά μόνο σε κάποιες σπάνιες μορφές φλεγμονών (θυρεοειδίτιδας) του αδένα.

Οι ορμονολογικές εξετάσεις αίματος (T3, T4, TSH) δείχνουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Το υπερηχογράφημα θυρεοειδούς δείχνει την ανατομία του θυρεοειδούς (π.χ. όζους, μέγεθος κτλ.). Η παρουσία όζων δεν σημαίνει και διαταραχή της λειτουργίας του αδένα. Οι μοναδικές περιπτώσεις που οι παρουσία όζων οδηγεί και σε μη φυσιολογικές ορμονολογικές εξετάσεις αίματος είναι όταν ο όζος ή οι όζοι υπερλειτουργούν (π.χ. τοξικό αδένωμα, τοξική πολυοζώδης βρογχοκήλη, νόσος Graves). Επίσης στην περίπτωση αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας (Hashimoto), μπορεί να δημιουργηθούν ασαφείς περιοχές («ψευδοόζοι») στον αδένα και ο αδένας λόγω της καταστροφής από τη θυρεοειδίτιδα να υπολειτουργεί. Έτσι και σε αυτή την περίπτωση οι  ορμονολογικές εξετάσεις αίματος δεν είναι φυσιολογικές.

Όχι. Αυτή είναι μια άποψη που υποστηριζόταν παλαιότερα. Σήμερα όμως γνωρίζουμε ότι η χορήγηση θυροξίνης δεν μπορεί να προκαλέσει μείωση ή εξαφάνιση των όζων. Αντιθέτως, η χορήγηση θυροξίνης σε περίπτωση που ο θυρεοειδής λειτουργεί φυσιολογικά, θα προκαλέσει υπερλειτουργία του αδένα, με δυνητικά επικίνδυνα για αυτόν που λαμβάνει την αγωγή συμπτώματα.

Εφόσον υπάρχει ένδειξη, στο χειρουργείο αφαιρείται όλος ο θυρεοειδής αδένας, που περιέχει τους όζους. Στην περίπτωση που υπάρχει μόνο ένας όζος και είναι υπερλειτουργικός (τοξικό αδένωμα), τότε και μόνο τότε μπορεί να αφαιρεθεί ο ένας λοβός, αυτός που περιέχει τον όζο.

Η ένδειξη για αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα μπαίνει συνήθως από τον θεράποντα ενδοκρινολόγο. Οι κυριότερες περιπτώσεις που πρέπει να υποβληθεί κάποιος σε θυρεοειδεκτομή είναι σε περιπτώσεις υπερθυρεοειδισμού όταν η φαρμακευτική αγωγή έχει αποτύχει, δηλαδή σε τοξικό αδένωμα, τοξική πολυοζώδη βρογχοκήλη και σε νόσο Graves, ακόμα σε περιπτώσεις κακοήθειας ή υποψίας κακοήθειας και τέλος σε μεγάλες πολυοζώδης βρογχοκήλες που προκαλούν πιεστικά φαινόμενα ή και δυσμορφία ( αισθητικοί λόγοι) στο λαιμό.

Στις περιπτώσεις που έχουμε κακοήθεια στον θυρεοειδή αδένα, η πιθανότητα η νόσος να έχει δώσει μεταστάσεις και στους λεμφαδένες γύρω από τον αδένα είναι έως και 50%. Σε αυτές τις περιπτώσεις, απαραίτητη εξέταση είναι η χαρτογράφηση των λεμφαδένων του τραχήλου προεγχειρητικά, από έμπειρο ακτινολόγο. Εάν σε αυτή την εξέταση διαπιστωθούν ύποπτοι ή παθολογικοί λεμφαδένες στην περιοχή, τότε ο χειρουργός θα πρέπει, εφόσον έχει την εμπειρία, να αφαιρέσει ταυτόχρονα τον κυτταρολιπώδη ιστό και τους λεμφαδένες της περιοχής

Όχι. Οι λεμφαδένες της περιοχής μαζί με τον κυτταρολιπώδη ιστό αφαιρούνται από την ίδια τομή που χρειάζεται για να αφαιρεθεί και ο αδένας. Στις περιπτώσεις που απαιτείται αφαίρεση λεμφαδένων από τα πλάγια τραχηλικά διαμερίσματα (δεξιά ή αριστερά), τότε η τομή είναι λίγο μεγαλύτερη, αφήνοντας όμως το ίδιο εξαιρετικό αισθητικό αποτέλεσμα.

Η αναισθησία που απαιτείται για τη θυρεοειδεκτομή είναι γενική. Σε αυτήν ο ασθενής λαμβάνει τα αναισθητικά φάρμακα με την εισπνοή και ενδοφλεβίως,  με τα οποία κοιμάται χωρίς να νιώθει καθόλου πόνο ή όποια άλλη ενόχληση. Με τον ίδιο τρόπο χορηγούνται και τα αντίδοτα, με τα οποία ο ασθενής επανέρχεται και ξυπνάει μετά το τέλος της χειρουργικής επέμβασης

Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε ολική θυρεοειδεκτομή μένουν στο νοσοκομείο ένα βράδυ. Αν ο ασθενή υποβληθεί ταυτόχρονα και σε πλάγιο λεμφαδενικό καθαρισμό, τότε η νοσηλεία παρατείνεται για κάποιες μέρες ακόμη.

Ο ασθενής μιλάει άμεσα με το που ξυπνήσει στη χειρουργική αίθουσα. Η σίτιση είναι σταδιακή λόγω της δράσης των αναισθητικών φαρμάκων. Συνήθως στις 2-3 ώρες αρχίζει να πίνει υγρά και στην επόμενη ώρα σιτίζεται κανονικά

Ήπιο έως καθόλου. Μετά το χειρουργείο το μοναδικό σύμπτωμα που αναφέρουν οι ασθενείς είναι μια ήπια δυσκαταποσία, η οποία οφείλεται κυρίως στον ερεθισμό της τραχείας από τη διασωλήνωση και λιγότερο στην εκτομή του αδένα. Η ενόχληση αυτή εξαφανίζεται σε μερικές ώρες χωρίς να είναι τις περισσότερες φορές απαραίτητη η λήψη αναλγητικών. Σπανιότερα μπορεί να υπάρχει μια ήπια ευαισθησία στον αυχένα, η οποία επίσης εξαφανίζεται σύντομα με ή χωρίς τη λήψη ήπιας αναλγησίας.

Όχι. Ο ασθενής δεν έχει ράμματα. Το τραύμα κλείνει με μια συνεχή ενδοδερμική ραφή από υλικό που απορροφάται από τον οργανισμό.

Το σημάδι είναι ελάχιστο μετά το χειρουργείο. Αυτό είναι δυνατό εφόσον η τομή γίνει σε μία φυσική πτυχή του δέρματος, με σεβασμό στους ιστούς από το χειρουργό. Αποτέλεσμα αυτού είναι το σημάδι σε λίγο καιρό να έχει πρακτικά εξαφανιστεί. Βασικός παράγοντας για την τέλεια επούλωση είναι πάντα ο ασθενής. Ο τύπος δέρματος, τυχόν προδιάθεση για ουλές ή συνήθεις όπως το κάπνισμα επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την επούλωση. Ο ασθενής μπορεί σχεδόν άμεσα μετεγχειρητικά να χρησιμοποιήσει επιπλέον όποια επουλωτική ή άλλη κρέμα επιθυμεί για ακόμα καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.

Εφόσον αφαιρεθεί όλος ο θυρεοειδής ο ασθενής θα χρειαστεί να λαμβάνει τελικά θυροξίνη για να υποκαταστήσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς. Ένα μικρό ποσοστό ασθενών μπορεί να χρειαστεί για μερικές μέρες ή εβδομάδες μετεγχειρητικά να λαμβάνει ασβέστιο. Αυτό συμβαίνει γιατί μπορεί να επηρεαστεί η αιμάτωση ή η λειτουργία των παραθυρεοειδών αδένων. Συνήθως αυτό παρατηρείται σε περιπτώσεις κακοήθειας, με αρκετή νόσο, όπου απαιτείται εκτεταμένος λεμφαδενικός καθαρισμός για αφαίρεση όλης της νόσου.

Οι ασθενείς επιστρέφουν στη φυσική τους δραστηριότητα με την έξοδο τους από το νοσοκομείο. Συνίσταται η αποφυγή άρσης βάρους ή έντονης κόπωσης για διάστημα μιας εβδομάδος. Η επιστροφή στην εργασία μπορεί να είναι και άμεση εφόσον η φύση της το επιτρέπει. Η σωματική άσκηση συνήθως ενθαρρύνεται μετά την πρώτη εβδομάδα.

Όχι. Μετά την αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα, ο ασθενής σε συνεννόηση με τον θεράποντα ενδοκρινολόγο, θα λαμβάνει θεραπεία υποκατάστασης, δηλαδή θυροξίνη. Η δόση είναι τέτοια που επιτρέπει στον ασθενή να παραμένει ευθυρεοειδικός και συνεπώς να έχει σταθερό μεταβολισμό (και βάρος).

Εφόσον η ιστολογική εξέταση (βιοψία) αναδείξει κακοήθεια, ο ασθενής κατόπιν συνεννόησης με τον θεράποντα ενδοκρινολόγο και πυρηνικό γιατρό, μπορεί να χρειαστεί συμπληρωματική θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Η όλη διαδικασία θεωρείται σχετικά απλή και μπορεί να πραγματοποιηθεί συνήθως ένα μήνα μετά το χειρουργείο. Σε περιπτώσεις κακοήθειας θυρεοειδούς δεν προβλέπεται, ούτε χρησιμοποιείται κανενός είδους χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία.

Η παρακολούθηση γίνεται σε τακτική βάση από τον θεράποντα ενδοκρινολόγο και συνήθως περιλαμβάνει εξετάσεις αίματος και υπερηχογράφημα τραχήλου.

Οι συχνότερες ειδικές επιπλοκές σε μια θυρεοειδεκτομή αφορούν τα κάτω (ή παλίνδρομα) λαρυγγικά νευρά, που είναι υπεύθυνα για τη φωνή μας και τους παραθυρεοειδείς αδένες, που ρυθμίζουν τη συγκέντρωση ασβεστίου στον οργανισμό μας. Σε κάκωση του κάτω λαρυγγικού νεύρου ο ασθενής μπορεί να μιλάει βραχνά για κάποιο διάστημα. Αντίστοιχα σε περίπτωση που επηρεαστεί η αιμάτωση των παραθυρεοειδών αδένων ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί να λαμβάνει αγωγή με ασβέστιο ή/και βιταμίνη D για κάποιο διάστημα μετά το χειρουργείο. Ο χειρουργός οφείλει να πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα, χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που η τεχνολογία του παρέχει, ώστε να ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα μιας τέτοιας επιπλοκής. Βεβαίως σημαντικό ρόλο παίζει και η ανατομία του ασθενούς καθώς και η έκταση της νόσου και του προβλήματος που επιφέρει.

Η εμπειρία του χειρουργό στο είδος αυτό των επεμβάσεων και η άριστη γνώση της ανατομίας της περιοχής, είναι ο πρώτος και σημαντικότερος παράγοντας για να μειώσουμε τον κίνδυνο κάποιας επιπλοκής. Δεκάδες μελέτες, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, έχουν αποδείξει ότι χειρουργοί με μεγάλη εμπειρία στο αντικείμενο αυτό έχουν σημαντικά μικρότερα ποσοστά επιπλοκών. Εκτός λοιπόν από την εμπειρία του χειρουργού, η τεχνολογία είναι το δεύτερο σημαντικό κομμάτι ή παράγοντας που συνεισφέρει στο να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες για μια τέτοια επιπλοκή.

Ο χειρουργός πλέον, με την χρήση της νευροδιέγερσης ή νευροπαρακολούθησης, έχει πλέον σε πραγματικό χρόνο, την ώρα του χειρουργείου, την πληροφορία για το αν το νεύρο που είναι υπεύθυνο για τη φωνή λειτουργεί ή όχι. Αυτή η πληροφορία είναι ζωτική για την εξέλιξη του χειρουργείου, γιατί του δίνει τη δυνατότητα να τροποποίηση τον σχεδιασμό του, προς όφελος βεβαίως πάντα του ασθενούς. Επιπλέον του δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζει σε περίπτωση που συμβεί μια βλάβη, το τι βλάβη είναι αυτή, πότε θα επανέλθει και αν ή πως θα επηρεάσει τον ασθενή του. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι βεβαίως ο χειρουργός να γνωρίζει τη σωστή χρήση της νευροδιέγερσης για να μπορεί να επεξεργαστεί τη πληροφορία που αυτή του δίνει. Αντίστοιχα, η άριστη γνώση της ανατομίας και η χρήση νεότερων τεχνολογικών βοηθημάτων όπως οι πηγές ενέργειας και ο αυτοφθορισμός, επιτρέπουν στο χειρουργό να έχει ένα καθαρό χειρουργικό πεδίο και να εντοπίζει εγκαίρως τους παραθυρεοειδείς αδένες, ώστε να τους διατηρεί ακέραιους και λειτουργικούς μετά το πέρας της επέμβασης. Με τη χρήση του αυτοφθορισμού έχουμε πληροφορία σε πραγματικό χρόνο για την ακριβή θέση και λειτουργία των παραθυρεοειδών αδένων.